EPOKSİ NEDİR ?

Tekne yapımı, tekne tamiri ve onarımında kullanılan ve bunların dışında başka alanlarda kullanılan maddedir. Ahşap işleri hatta ev içi onarımında da sıklıkla kullanılır.Teknik olarak adı “termoset plastik “ adı verilir. Bu malzeme ayrı iki kapta gelen iki farklı şurup kabındaki bileşenden oluşur. Karıştırma oranı uygun olduğunda egzotermik , yani dış ortama ısı veren bir reaksiyon başlatıyor. Epoksi yavaş yavaş sertleşiyor. Önce jel kıvamına gelen bu karışım jöle kıvamına geliyor. Sertleşme devam ederek kaskatı bir hal alıyor. Epoksi ısınarak donmuş oluyor. Jöle kıvamına gelene kadar üzerinde çalışma yapılabilir . Jöle kıvamından sonra madde sertleştiği için çalışma yapılacak durumu çoktan geçmiş olur. Epoksi üreticilerinin çoğu çeşitli dolgu maddeleri üretmektedir. Dolgu maddelerinin her biri ren, bağ kuvveti zımparalama kolaylığı açısından farklılık gösterebilir. Bu dolgular genellikle toz halde bulunur. Toz formda bulunması epoksinin kendisinden çok daha düşük maliyetlere satılmasına olanak sağlar.

NASIL VE NEREDE KULLANILIR?

YALITIM VE KAPLAMA : Ahşap zemini suya karşı yalıtmak istendiğinde ince epoksi maddesi kullanılır. Yalıtım işlemi fırça yardımı ile yapılır işlem bittikten sonra fırça tekrar kullanılabilir halde bulunmaz nedeni ise epoksinin donması ve donan epoksiyi hiçbir maddenin çözememesidir. Eğer işlem yapmak istediğiniz yüzey genişse yüzeye bir miktar döküp sünger yoluyla da karışımımızı yayabiliriz.Bu işlemi yüzey ve plastik arasında mümkün olduğunca dar bir açı oluşturacak şekilde yapılırsa elde edilen sonuç daha iyi olur. İşlem öncesinde işlem yapılacak zemine zımpara uygulamakta fayda var. Zımparalama işlemi epoksinin daha iyi nüfuz etmesini , yabancı maddelerden kurtulmanızı sağlar. Tekne gibi zeminlerde birden fazla kat yalıtım yapılması tavsiye edilmektedir .
FiBER ELYAF UYGULAMA : Elyaf uygulama işleminde ince epoksi kullanılır. Zemin üzerinde elyaf yayılır üzerine ince katman epoksi dökülür plastik spatula yardımı ile epoksi zemine yayılır. Elyafla zemin arasında hava kabarcığı boşluklar olmamasına dikkat edin. Kabarcık fark edilmesi durumunda kenara doğru yürütüp kurutma işlemi uygulayın. Tam donmadan jöle aşamasında bir sonraki katı aynı yöntemle uygulayın.Saydamlaşmayan bölümler olursa saydam hale getirene kadar ince kat epoksi uygulayın. İşlemi rulo ile yapmak yaptığım araştırmalarda daha pratik bir yol olarak gözlemledim. Macuna fazla bastırmadan biçimini bozmamaya dikkat ederek hava kabarcığı kalmamamasına dikkat edin.
ISLATMA: Yapıştırma işleminde bağın kuvveti epoksinin yüzeye ne kadar nüfuz ettiği ile doğru orantılıdır.Yapıştırma noktasında kalınlaştırılmış epoksi uygulamadan önce her iki yüzey de epoksi ile ıslatılmalıdır.
LAMİNASYON: Tekne yapımında karşılaşılan sorunlara çözüm olabilir. Bu işlem için önce parçaları temizleyin , zımparalayın , tozu silin ve her iki yüzeyi ince epoksi ile ıslatın .İKİ yüzeyi kalınlaştırılmış epoksi ile birbirine tutturun. Dikkat etmeniz gereken ince noktalardan biri ise lamine edilen parçaların boyutu küçük yada uzunsa kalın epoksi kullanılabilir. Öte yandan , yüzeyleri geniş olan parçalarda daha ince kıvamlı epoksi tercih ediliebilir. Nedenlerinden biri ise arada hava kabarcığı kalma durumunu en aza indirmektir. Yapıştırma işlemi yapıyorum derken çok fazla basınç uygulamaya gerek yoktur. Parçalar kaymasın diye tutmak yeterli olacaktır.
YAPIŞTIRMA : Laminasyon işlemi ile aynıdır. Önce bölge temizlenir zımparalanır ve ince epoksi ile ıslatma işlemi yapılır . Sonra epoksi istenilen kıvama gelince uygulama işlemi yapılır.Göz kararı kıvamı ise fındık ezmesi kıvamında yada sarelle kıvamında olabilir.Epoksiyi yapışacak alana sürdükten sonra hareket ettirmeden tutmak işlem bu kadar basit.
MACUNLAMA , BOŞLUK DOLDURMA VE YÜZEY TEMİZLEME : Yapıştırma işleminde aradan taşan epoksi elbette olacaktır. Bu taşan kısmı almak yerine fırçayla yapışma bölgesi boyunca dağıtmak daha yararlı olur.Macun yükünü daha geniş bir alana dağıtarak yapılan işlemin daha kuvvetli olması sağlanır.Eldiven giyerek macunu düzgün bir şekilde el ile uygulayabilirsiniz.Bu işlem için abeslang tercihte edilebilir. Abeslang ne diye sorarsanız doktorların muayene esnasında kullandıkları düz tahta çubuğa da denir. Eğer sıkma durumundan sonra dışarıya epoksi çıkmıyorsa ilave etmek gereklidir.
En iyi sonuç için macunun kalınlığı , en kalın bölgesinin yapıştırılan kontplağın kalınlığında olmasıdır.Macunun yan kenarlarına doğru uzunluğu yapıştırılan konlağın uzunluğundan fazla olmalıdır.
Boşluk doldurma işlemine başlarken üzerine epoksi gelecek bölgeleri ıslatarak başlıyoruz. Kalınlaştırılmış bölgeler doğru epoksiyi uygulayıp eldiven giyilmiş elimizle şekil veriyoruz.Bu kısımda boşluklar derin değilse örneğin taşıtlarda oluşan küçük çöküntülere tamircinin macunla düzeltme işlemi gibi.Sonuçta dümdüz bir yüzey elde etmek için geniş bir yüzeyin hafif çökmüş yüzeyleri söz konusu . İşlemi artık öğrendik yüzeyi ıslatarak başlıyoruz kalınlaşmış epoksiyi uygulamadan önce jöle kıvamını beklemek işlemde bize yarar sağlayacaktır. Kalınlaştırılmış epoksiyi plastik spatula ile uygulamak daha kolay olur. Epksi tamamen donduktan sonra güzelce zımparalıyorsunuz . Yüzeyi düzlemek için çok kuvvetli epoksiye ihtiyaç yok bahsettiğim basamakları uyguladıysanız eğer böyle bir kaygı taşımamış olursunuz.Zor zımparalanan dolguların bağlama kuvveti yüksek iken , kolay zımparalanan dolguların bağlama kuvveti düşük olur .

Dikkat edilecek noktalar:

1)Epoksi bir şekilde elbisenize , kullandığınız aletlere bulaşabilir. Ancak erkenden fark ederseniz epoksi donmadan kağıt havlu ile üzerinizi ve aletlerinizi temizleyebilirsiniz. Donmamış epoksiyi suyla temizlemeye çalışmayın olumlu sonuç elde edemezsiniz.
2)Yaptığım araştırmalara dayanarak epoksinin kanserojen bir madde olmadığını söyleyebilirim.Ancak uzun süre cilt ile temasında alerji durumları gözlemlenebilir. Koruyucu ekipman kullanarak bu durumun önüne geçilebilir. Gözle temasından kaçının .Epoksinin bıraktığı buharı ve zımparadan kalan tozu solumamaya gayret gösterin.
3)Epoksiyi uygularken ikinci katın tam kuruduğundan emin olun . Epoksi dışarıya ısı veren bir madde olduğu için alttaki madde tam kurumadığından yeni katla kimyasal bağ yaparak en kuvvetli bağı oluşturacaktır.Epoksi yapmadan önce alttaki donmuş katın iyice zımparalanması gereklidir.
4)Epoksi işleminde küçük miktarlarda çalışmakta fayda vardır.Epoksiyi karıştırdıktan sonra geniş tabanlı bir kaba dökerseniz içinde oluşan ısının ortama aktarılması kolaylaşacağından donma süresi yavaşlayacağından daha az ısı açığa çıkar.
5) Serin ve nemli ortamlarda , donan epoksinin üzerinde ince bir tabaka oluşur. Zımparalama işlemi esnasında zımparanın arasına dolarak yapılan işlemi zorlaştırır. Bu tabaka neyse ki suda çözünür. İşleme başlamadan önce donmuş epoksiyi ıslak kağıt havluyla silerek işleme başlamak bize daha pratik sonuçlar verir.
6)Epoksinin tek kötü özelliği ultraviyole ışınlarına karşı duyarlı olmasıdır. Ultraviyole ışınları arasındaki bağları zayıflatarak etkisini azaltır.Bu durumda epoksi işleminden sonra epoksi yapılan kısma boya yaparak bu durumdan kurtulmuş oluruz.
7) Epoksi ahşap dışında farklı yüzeylerde de kullanılabilir. Örneğin cam, metal, styrofoam taş gibi maddeleri yapıştırır.Bu kısımda püf nokta ise maddeye çok iyi nüfuz etmesidir.Ne kadar iyi nüfus ederse o kadar kuvvetli bağ yapacağıdır.Bu yüzde yapıştırlacak yüzeyler ne kadar pürüzsüzse o kadar iyi zımparalama işlemi yapılmalıdır. Metal yüzeyleri yapıştırmada bu yüzeylere özgü kitler bulunmaktadır.
Son olarak yazımda günümüzde sıkça kullanılan ve birçok alanda rastlanılan şeffaf epoksi den bahsedeyim .Sehpa ve masa üzerinde , çeşitli tasarım ürünlerinde sıklıkla tercih edilir. Ayrıca ultra şeffaf epoksi formuda mevcuttur .İnsan sağlığına herhangi bir zarar vermeyen bu yönteme günümüzde oldukça sık rastlanılır. Uv ‘ye oldukça dayanıklıdır.Güçlü ve yüksek parlaklıkta bir kaplama sağlamak amacıyla çeşitli yüzeylerde kullanılır .Oda sıcaklığında kür yapısına dönüşür.Çok iyi elektrik, termik ve kimyasal mukavemete sahiptir.Dekorasyon için renkli formları da bulunmaktadır.Hobi işlemi yapanların sanatsal uygulamalarda da kullanılan yapı malzemesidir.Oda sıcaklığında kullanılır.